Als Aerox bieden wij onze klanten duurzame oplossingen voor industriële geuremissies. Samen met onze klanten lossen wij daarmee de overlast op die het gevolg is van deze emissies. Wij krijgen daarom ook regelmatig vragen over geuroverlast, wat dit nu precies is en hoe je het kunt meten.
Het meten van geur
Het objectief meten van geur is niet eenvoudig. Geur is op zichzelf al een zeer complexe materie om te kwantificeren en te kwalificeren. Daarnaast is ook de mate van stank die we ervaren afhankelijk van het individu. De waardes die we aan het overgrote deel van geuren toekennen zijn immers aangeleerd. Echter niet elke geurwaardering is cultureel bepaald: het primaire doel van reuk is het afstoten of juist aantrekken. Ons limbisch systeem reageert daarmee op vragen als “is dit gevaarlijk?” of “is dit eetbaar?”. Bepaalde geuren roepen direct een afweerreactie op en dat is maar goed ook. Het kan immers een geur zijn die hoort bij iets wat een direct gevaar oplevert. Andere geuren doen juist het tegenovergestelde en roepen positieve reacties op. De beleving van het overgrote deel van alle geuren is echter afhankelijk van wat men heeft aangeleerd en hoe iets gelabeld is.
Biologisch, scheikundig en psychologisch gezien is geur en onze waarneming daarvan een zeer interessant vakgebied. Pas vrij recent wordt hier veel onderzoek naar gedaan. Omdat het een subjectief onderwerp betreft, is de hedonische waarde het criterium wat in de praktijk het meest wordt gebruikt voor geurmetingen en geurwaardering. Deze schaal loopt van -4 tot +4, waarbij -4 staat voor ondraaglijk en +4 voor erg aangenaam. Een hedonische waarde van nul staat voor neutraal. Deze schaal wordt door overheden en het bedrijfsleven gebruikt om geuroverlast te bepalen en ook om vast te stellen welke mate van geur (de geurconcentratie) nog acceptabel is. Waarbij geldt dat voor een geur met een lage hedonische waarde (meer stank) een lagere geurconcentratie toelaatbaar is.
Belangrijk is om naast de hedonische waarde van een geur, ook de gevoeligheid voor een geurstof en de aanwezige concentratie daarvan mee te nemen in de beoordelingen. De gevoeligheid voor een geurstof wordt uitgedrukt in een drempelwaarde: die concentratie waarin 50% van een representatieve groep mensen de betreffende geur waarneemt. Deze concentratie wordt veelal uitgedrukt in het aantal geureenheden per volume-eenheid. De getalwaarde van de geurconcentratie uitgedrukt in geureenheden per m3 lucht (ouE/m3) is het aantal keer dat de geur houdende lucht met geurvrije lucht verdund moet worden om de geurdrempel te bereiken. 1 ouE/m3 is per definitie dus de geurdrempel of de reukgrens, zoals bepaald door een geurpanel bestaande uit 4-6 geselecteerde personen die statistisch gezien hetzelfde ruiken. De methodiek voor het meten van geurconcentraties is vastgelegd in de Europese norm EN 13725.
Geuroverlast
Geuroverlast is het cumulatieve resultaat van herhaalde verstoringen door geurconcentraties. De piekconcentraties zijn meestal bepalend voor de mate waarin mensen hinder ervaren, al dan niet beïnvloed door geurgewenning. Dit komt vaak tot uiting in een gewijzigd gedrag. Dit gewijzigde gedrag kan zich actief manifesteren (klagen, ramen sluiten, minder in de tuin zitten, geen bekenden meer uitnodigen) of passief (signalen bij enquêtering via afwijkende antwoorden). Stankoverlast is meestal alleen hinderlijk, maar kan ook gevolgen hebben: de een voelt zich minder prettig, de ander krijgt hoofdpijn of wordt misselijk. Geurhinder kan dus tot zowel lichamelijke als geestelijke aantasting van het welzijn leiden (gezondheidseffecten en negatieve beleving). De mate waarin hangt onder andere af van iemands gevoeligheid voor geur. Deze is bij ieder mens anders.
Vele factoren dragen dus bij aan de beleving van geuroverlast: een lage hedonische waarde, een hoge frequentie van blootstelling, de lokale situatie, een probleem-georiënteerde communicatiestijl, een negatieve houding ten opzichte van de bron of de overheid en de angst voor toename van de geurconcentratie of voor welzijns- en gezondheidseffecten. Feitelijk kan daarmee de overlast lokaal groter zijn dan berekend kan worden op basis van de algemene verhouding tussen geurconcentratie en geuroverlast. Hiermee hebben we vaak zeer complexe situaties waarin objectivering en samenwerking vaak de enige houvast bieden.
Als Aerox richten we ons altijd op deze objectivering en samenwerking. Deze extra investering in tijd levert altijd voordelen verderop in het proces. Het uiteindelijke resultaat van de gezamenlijke inspanningen is dat de omgevingen van onze klanten wereldwijd voorzien zijn van frisse lucht en daarmee ook kwaliteit van leven.
Erik C. Versteeg, Managing Director, Aerox B.V., 12 sept 2017
